Wat is zelfdoding?

Van zelfdoding is sprake als iemand zichzelf van het leven berooft. Zelfdoding heeft zeer grote impact op de naaste omgeving van degene die zichzelf doodt. Naast het verdriet dat een gevolg is van het overlijden, heeft bijna elke nabestaande een schuldgevoel. “Wat heb ik gedaan dat dit gebeurde?” “Wat heb ik nagelaten?” “Waarom heb ik niets gemerkt?” “Waarom leef ik nog wel en de ander niet?”

Het is dan ook nagenoeg onmogelijk zonder hulp de zelfdoding van een naaste te verwerken.

Zelfdoding holistisch en systemisch bekeken

Om te beginnen is zelfdoding géén ziekte. Het is een gevolg van een langdurige verstoring van één of meerdere uitgangspunten van het systemisch werken.

Bij systemisch werken is het uitgangspunt dat daar waar 2 of meer mensen bij elkaar zijn er sprake is van een systeem. Als je daar het holistisch mensbeeld aan toevoegt, is ook elk mens een systeem. Holistisch gezien bestaat een mens namelijk uit ‘meerdere delen’.  Een verstand, een lichaam en een derde on(be)grijpbaar deel, dat ik de ziel noem. In elk systeem (dus ook binnen één mens) spelen op onbewust niveau een aantal uitgangspunten of krachten. Deze krachten zijn er altijd en doen hun werk op zielsniveau. Dit deel wordt echter door de meeste mensen niet herkend en erkend. Het is namelijk niet bewijsbaar. Het is niet door het verstand en de wetenschap pakbaar met als gevolg dat er geen aandacht aan besteed wordt. Terwijl de gevolgen van een verstoring van die krachten immens zijn. Zelfdoding is bijvoorbeeld zo’n gevolg.

Resultaat van bovenstaande is, dat zodra de verstoringen zichtbaar worden, de hulpverlening zich volledig op dat gevolg richt. De oorzaak (altijd een verstoring van een of meerdere uitgangspunten) blijft buiten beeld. Het waarneembare gevolg verdwijnt dan wellicht tijdelijk. Met als zeer groot negatief effect dat de drang om naar de oorzaak op zoek te gaan verdwijnt. Medicijngebruik is het duidelijkste voorbeeld van gevolgbestrijding.

Een duurzame oplossing wordt dus niet gevonden. In de maatschappij gaat alle energie naar de zelfdoding en het voorkomen daarvan. De zoektocht naar de bron – die bij elk uniek mens anders is – blijft onderbelicht.

Zelfdoding

Als je holistisch en systemisch naar een mens kijkt, is het onmogelijk op basis van een protocol of plan van aanpak te werken. Elk mens is immers uniek. We hebben als mens allemaal een uniek verstand, een uniek lichaam en een unieke ziel. Een verstoring in welk deel dan ook is nooit op een zelfde manier aan te pakken. En toch doen we dat in de maatschappij. We werken op basis van een gemiddelde. Maar een gemiddelde bestaat niet. Met als gevolg dat veel mensen zich niet duurzaam geholpen voelen door de huidige hulpverlening. Zeker niet waar het gaat om de geestelijke, verstandelijke hulpverlening.

Zonder in dit artikel alle systemische uitgangspunten volledig te benoemen en uit te leggen, gaat het samenvattend bij zelfdoding meestal om een structurele verstoring van de uitgangspunten ‘plek’ en ‘loyaliteit’.  Plek wil zeggen dat elk mens recht heeft op een gerespecteerde plek in een systeem waarin hij of zij verblijft. Als er om de een of andere reden een gevoel is dat iemand geen plek heeft, wordt dat vaak ervaren als niet welkom zijn of er niet bij mogen horen. Er is géén slechter gevoel dan dat. En waarom zou je op de aarde rond blijven lopen als je geen plek hebt. Tot zover zal de redenering wel te volgen zijn. Maar het is vaak diepgaander. Systemisch bezien houdt een systeem niet op na het overlijden van systeemleden. Indien er in een systeem een verstoring op het gebied van plek is, blijft die verstoring bestaan totdat er iets mee gedaan wordt. En hier lopen we dus in onze maatschappij vast. De systemische uitgangspunten bestaan niet (ze zijn immers niet bewezen), een bestaand plekissue blijft dus bestaan. Dus ook nadat iemand die met dat plekprobleem rondliep, er niet meer is. Met als gevolg dat er in veel systemen mensen rondlopen die het gevoel hebben dat zij geen plek (mogen) hebben. Zij voelen onbewust dat er een plekprobleem in het systeem aanwezig is. Zij krijgen dit niet opgelost. Want hoe kun je nu iets oplossen wat er niet mag zijn. De directe naasten zien vaak geen probleem. Want degene die het probleem ervaart heeft wel degelijk een plek. Of lijkt in ieder geval een plek te hebben. Maar ook al heb je een plek, je kunt zomaar rondlopen met een ‘systemische erfenis’. Een plekprobleem van een eerder systeemlid…

Duurzame en succesvolle aanpak

Er is maar één succesvolle aanpak en dat is een holistische en systemische aanpak. Kijk holistisch naar mensen en onderzoek welke systemische uitgangspunten verstoord zijn. Daar is dus geen draaiboek of protocol voor mogelijk. Dat vergt een unieke aanpak. Bij elk mens!  Een dergelijke aanpak is mogelijk als er signalen zijn van plannen tot zelfdoding. Maar die zijn er vaak niet.

De écht dienende aanpak is daarom het algemeen en breed verspreiden van de uitgangspunten van het holistisch en systemisch werken. Als iedereen van kinds af aan hierin inzicht krijgt, dan worden veel problemen voorkomen. Naar de basisschool dus met deze uitgangspunten!

Tot slot

Zouden alle zelfdodingen voorkomen kunnen worden? Nee, natuurlijk niet. Maar het aantal zou gigantisch afnemen en de achterblijvers zouden met veel minder schuldgevoel blijven zitten.

Een hartekreet aan elke lezer: verdiep je in de holistische en systemische uitgangspunten van systemisch werken. Ik garandeer je een boeiender leven waarin je verstand, je lichaam en je ziel beter in balans zijn. Als jij dat wilt!